Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego

Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego

Osmanlı tayyare bölükleri

Historia
Państwo	Imperium Osmańskie
Sformowanie	1909
Rozformowanie	1923
Tradycje
Kontynuacja	Tureckie Siły Powietrzne
Działania zbrojne
Wojna włosko-turecka Wojny bałkańskie I wojna światowa
Organizacja
Rodzaj wojsk	siły powietrzne

Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego (tur. Osmanlı tayyare bölükleri) – lotnictwo wojskowe Imperium Osmańskiego utworzone w czerwcu 1909 roku jako jedno z pierwszych formacji lotniczych na świecie. Były poprzednikiem Tureckich Sił Powietrznych utworzonych w 1923 roku.

Historia

Pierwsi tureccy piloci zostali wysłani do Europy w celu szkolenia lotów bojowych w końcu 1910 roku. Jednak z powodów organizacyjnych powrócili do kraju na wiosnę 1911 roku. W tym samym roku została utworzona Komisja Lotnictwa (Havacılık Komisyonu) przy Ministerstwie Wojny. Pierwsza stacja lotnicza ze szkołą (Tayyare Istasyonu ve Mektebi) rozpoczęła działanie 1 czerwca 1911 roku w San Stefano (obecnie Yeşilköy). Pierwsze licencje lotnicze uzyskali tureccy piloci wojskowi w szkole pilotażu Louisa Blériota we Francji 21 lutego 1912 roku. W tym samym roku jeszcze 8 oficerów tureckich zostało wysłanych na szkolenie do Francji. Kolejnym krokiem na drodze tworzenia lotnictwa tureckiego była inauguracja działalności Akademii Lotniczej (Hava Okulu) w Konstantynopolu 3 lipca 1912 roku.

W marcu 1912 roku zakupiono we Francji i przetransportowano do Konstantynopola kilka samolotów Deperdussin Monocoque i Deperdussin Typ B oraz kilka samolotów Blériot XI. Na koniec tegoż roku Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego posiadały łącznie 15 samolotów, zakupionych głównie ze składek społecznych.

W 1913 roku została utworzona pierwsza jednostka rozpoznawcza osmańskiego lotnictwa. W czerwcu 1914 roku marynarka wojenna Imperium Osmańskiego utworzyła swoją własną akademię lotniczą Deniz Hava Okulu.

Wojny bałkańskie

W 1911 roku Włochy zaatakowały kolonię turecką w Libii (wojna włosko-turecka), używając samolotów w celach rozpoznawczych oraz przeprowadzając pierwsze bombardowania. Drugi raz lotnictwo tureckie wzięło udział w walkach przeciw Czarnogórze, Serbii, Bułgarii i Grecji pomiędzy wrześniem 1912 a październikiem 1913 roku (wojny bałkańskie). 17 tureckich samolotów wykonywało misje rozpoznawcze. W początkowym okresie jednostki lotnicze straciły kilka samolotów i kilku pilotów. Trzeci raz brały udział w walkach przeciwko Bułgarii w kooperacji z Serbią.

I wojna światowa

Po wybuchu I wojny światowej Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego były pod bezpośrednią kontrolą naczelnego dowództwa (Baskomutanlik Vekaleti). W 1915 roku po przystąpieniu Imperium Osmańskiego do państw centralnych do Konstantynopola przybyli pierwsi oficerowie niemieccy, a do sił powietrznych lotnicy niemieccy (jednym z nich był Hans Joachim Buddecke). W ramach wymiany grupa pilotów tureckich udała się do Niemiec w celach doskonalenia sztuki pilotażu wojskowego.

W maju 1916 roku Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego liczyły 81 pilotów i obserwatorów (jednym z nich był Ludomił Rayski, późniejszy generał brygady Wojska Polskiego i dowódca lotnictwa) oraz około 90 samolotów. Wkrótce Niemcy przerzucili na terytorium Imperium 460 samolotów, z których 260 zostało przekazanych lotnictwu tureckiemu, a 200 pozostało w jednostkach niemieckich operujących z terytorium Turcji.

Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego walczyły na wielu frontach I wojny światowej od Galicji na północy, po Kaukaz na wschodzie i Jemen na południu. W większości jednostek lotniczych większość personelu stanowili lotnicy i obserwatorzy niemieccy. Po zakończeniu I wojny światowej i okupacji Imperium Osmańskiego lotnictwo zostało zredukowane do departamentu w ministerstwie wojny. Cały personel, łącznie z pilotami i instruktorami został zdemobilizowany.

Galeria

• 
  Znak Sił Powietrznych Imperium Osmańskiego od 1909 do 1918 roku
• 
  Znak Sił Powietrznych Imperium Osmańskiego od 1918 do 1923 roku
• 
  Tureccy piloci przy samolocie Deperdussin Monocoque
• 
  Tureccy piloci przy samolocie Blériot XI
• 
  Tureccy piloci przy samolocie Halberstadt D.III
• 
  Zestrzelony Gotha LD.2 Sił Powietrznych Imperium Osmańskiego

Bibliografia

• Turkey in the First World War: Aviation. [dostęp 2022-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2012)]. (ang.).
• Incirlik Air Base: Turkish Air Forces. [dostęp 2022-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 marca 2009)]. (ang.).