Krystyna Nyc-Wronko
Data i miejsce urodzenia |
31 lipca 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
24 sierpnia 2012 |
Typ głosu | |
Gatunki | |
Odznaczenia | |
|
Krystyna Nyc-Wronko ps. „Stynka”[1] (ur. 31 lipca 1923[2] w Czechowicach (obecnie Ursus[1]), zm. 24 sierpnia 2012 w Łodzi)[2] – polska śpiewaczka, wieloletnia primadonna Teatru Muzycznego w Łodzi[1], żołnierz AK[3]. nagrała około 60 utworów solowych i duetów, w większości arii z operetek i komedii muzycznych[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką rolników i właścicieli bocznicy kolejowej – Piotra Nyca i Adeli z domu Makowskiej. Ukończyła szkołę powszechną, następnie podjęła naukę w gimnazjum w Warszawie, którą przerwała w wyniku wybuchu II wojny światowej. Podczas wojny podjęła naukę w Szkole Handlowej oraz zaangażowała się w działalność Szarych Szeregów[1] i Batalionu AK „Miotła”[4]. W konspiracji m.in. przewoziła wydawnictwa podziemne i szyfrogramy. Pomimo działań wojennych, śpiewała w chórze kościelnym, w którym została doceniona przez słuchaczkę, która zapoznała ją z pedagogiem – Grzegorzem Orłowem, u którego podjęła naukę śpiewu. Podczas powstania warszawskiego została przez siostrę wywieziona z Warszawy do rodzinnych Czechowic. Po upadku powstania pomagała wraz z rodziną rannym, chorym i wypędzonym ze stolicy[1].
Po wojnie uczyła się w Ludowym Instytucie Muzycznym w Płocku (1945–1946), a następnie w Łodzi, ponownie u profesora Orłowa, w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, którą ukończyła w 1951. Podczas studiów śpiewała z chórem Teatru Wojska Polskiego, m.in. w inscenizacji „Krakowiaków i Górali” Leona Schillera[1].
W latach 1950–1954 współpracowała z Łódzką Rozgłośnią Polskiego Radia, gdzie m.in. śpiewała w chórze, m.in. z Teresą Żylis-Garą i Romanem Spychalskim. W latach 1954–1976 współpracowała z Teatrem Muzycznym w Łodzi. Grała m.in. w „Hrabinie Maricy” Imre Kalmana (rola tytułowa), „Wesołej wdówce” Franza Lehara (role Walentyny i Hanny Glawari), „Zemście Nietoperza” Johanna Straussa (role Rozalindy i Adeli) i w „Tajemnicy Dedala” Czesława Aniołkiewicza[1].
Wystąpiła łącznie 48 inscenizacjach, w tym m.in. będąc obsadzoną w 47 rolach głównych i pierwszoplanowych w repertuarze klasycznym, operetkowo-rewiowym, musicalach i komediach muzycznych. Po rezygnacji ze współpracy z Teatrem Muzycznym koncertowała indywidualnie, m.in. w Polsce, NRD, ZSRR i w USA. W 2001 została mianowana na stopień podporucznika, a w 2008 na stopień porucznika[1].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jej mężem był Leszek Wronko – operator dźwięku[1]. Została pochowana w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi[3].
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Wojska (2-krotnie, 1948; nadany przez rząd na uchodźstwie),
- Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1961),
- Złoty Krzyż Zasługi (1961),
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966),
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1967),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984),
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2005),
- Statuetka Związku Artystów Scen Polskich „Arion” za całokształt dorobku artystycznego (2007)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Danuta K. Gruszczyńska , Primadonna. Krystyna Nyc-Wronko, „Kronika Miasta Łodzi” (3 (47)), bc.wbp.lodz.pl, 2009 [dostęp 2023-11-23] .
- ↑ a b Krystyna Nyc-Wronko, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-11-23] .
- ↑ a b Krystyna Nyc – Wronko: Nekrologi [online], nekrologi.net [dostęp 2023-11-23] .
- ↑ Małgorzata Mijas , Pierwsza dama łódzkiej operetki [ZDJĘCIA] [online], 31 sierpnia 2012 .
- Urodzeni w 1923
- Zmarli w 2012
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Polskie śpiewaczki operowe
- Muzycy związani z Łodzią
- Członkowie Szarych Szeregów
- Łączniczki w powstaniu warszawskim
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Medalem Wojska (dwukrotnie)
- Odznaczeni odznaką pamiątkową Akcji „Burza”
- Odznaczeni Honorową Odznaką Miasta Łodzi
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
- Polskie solistki operetkowe
- Absolwenci Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi
- Pochowani w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi