Gruffudd ap Tudur Goch
| Gruffudd ap Tudur Goch | |
|---|---|
| Ganwyd | 1330  |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd |
Bardd Cymraeg a fu yn ei flodau ganol y 14g oedd Gruffudd ap Tudur Goch (c. 1330 - ). Fe'i cysylltir ag Arfon ac Ynys Môn.[1]
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Ceir Gruffudd ap Tudur Goch yn yr achau Cymreig fel gŵr o blwyf Llanwnda, cwmwd Uwch Gwyrfai yn Arfon, a aned tua 1330. Mae'n debygol ei fod yn dal tir ym Môn. Roedd yn un o ddisgynyddion Cilmin Droetu, teulu blaenllaw yn Arfon a gysylltir â'r Gyfraith Gymreig. Roedd yn teulu a gynhyrchiodd fwy nag un bardd hefyd, e.e. Einion ap Madog ap Rhahawd, yntau'n perthyn yn ei dro i Gruffudd ab yr Ynad Coch, a ganodd farwnad enwog i'r Tywysog Llywelyn ap Gruffudd.[1]
Cerdd
[golygu | golygu cod]Dim ond un gerdd gan y bardd sydd wedi goroesi, ond mae'n awdl anghyffredin iawn am freuddwyd. Ceir sawl cyfeiriad at gymeriadau o'r chwedlau Cymraeg Canol ynddi, yn enwedig Breuddwyd Macsen ac Iarlles y Ffynnon, ond hefyd Pedair Cainc y Mabinogi a Culhwch ac Olwen. Ceir cyfeiriadau hefyd at gymeriadau a enwir yn y Trioedd.[1]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]Golygir gwaith y bardd gan Rhiannon Ifans yn,
- Gwaith Gronw Gyriog, Iorwerth ab y Cyriog ac eraill (Aberystwyth, 1997). 'Cyfres Beirdd yr Uchelwyr'.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]
Bedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd