Gebruiker:Encyacht/Onderwerpen in sprookjes

Motieven: http://www.grimmstories.com/nl/grimm_sprookjes/motifs

• Aardmannetje, zie Het aardmanneke (KHM91), De aardmannetjes
• Adam en Eva, zie Eva's ongelijke kinderen (KHM180)
• Appel
  • Appel des levens, komt ook voor in de Griekse sage over de Gouden appels van de Hesperiden en in De twee gebroeders (KHM60), De goudkinderen (KHM85), De groente-ezel (KHM122), De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Bal, zie De kikkerkoning (KHM1),
• Bedelaar, zie Jan de ijzersterke
• Beer, zie Het winterkoninkje en de beer (KHM102)
• Beloning, zie De aardmannetjes
• Berg
• Bloed
• Bochel, zie De aardmannetjes, Kikimora
• Boer, zie Het boerke (KHM61) en De ring van de koningsdochter
• Boom
• Bruid; het vergeten van de ware bruid komt veel voor in sprookjes en sagen, zoals in het Nibelungenlied. Zie ook Vrijer Roland (KHM56), De twaalf jagers (KHM67), De zingende springende leeuwerik (KHM88), De koning van de gouden berg (KMH99), De twee koningskinderen (KHM113), De ware bruid (KHM186) en De trommelslager (KHM193).
  • Appelboom, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
  • Vijgenboom, zie Jan de ijzersterke
  • Boom des levens, zie De witte slang (KHM17), Assepoester (KHM21), Van de wachtelboom (KHM47), De gouden vogel (KHM57) en Eenoogje, tweeoogje en drieoogje (KHM130).

De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121),

• Bos
• Bron, zie De kikkerkoning (KHM1),
• Dansen, zie De aardmannetjes, Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Doedelzak, zie Hans-mijn-egel (KHM108)
• Domheid
• Dood
• Draak
• Drie
  • Drie toverdingen komen ook voor in De ransel, het hoedje en het hoorntje (KHM54), De gouden gans (KHM64), De koning van de gouden berg (KHM92), De raaf (KMH93), De jood in de doornstruik (KMH110), De ijzeren kachel (KMH127), De waternimf in de vijver (KMH181) en Het klosje, de schietspoel en de naald (KMH188).
• Drietand, zie De aardmannetjes
• Duivel, zie Jan de ijzersterke
• Edelstenen, zie De aardmannetjes
• Egel, zie Hans-mijn-egel (KHM108)
• Eik
• Elf
• Engel, zie Eva's ongelijke kinderen (KHM180)
• Ezel, zie Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak (KHM36)
• Fee
• Fluit
• Geboorte
• Genezing
• Geraamte (of man in delen), zie Jan de ijzersterke
• Glazen berg
• Grafheuvel, zie Kabouterkoning Kyrië, De grafheuvel
• Geest
• Geschenk (van toverwezens)
• Gierigheid, zie De aardmannetjes
• God (op aarde), zieEva's ongelijke kinderen (KHM180)
• Goud, zie De aardmannetjes
• Goudsmid
• Haan, zie Hans-mijn-egel (KHM108)
• Heks, zie De heks in de brouwketel
• Heksenmeester
• Hemel, zie Het kind van Maria (KHM3), De kleermaker in de hemel (KMH35), Vrolijke Frans (KHM81), Speelhans (KMH82), De dorsvlegel uit de hemel (KMH112), Het boerke in de hemel (KMH167), Jonkvrouw Maleen (KMH198) en in de kinderlegende De hemelse bruiloft (KMH209). Zie ook Hoe de Appingedammer in de hemel kwam, Jan de ijzersterke.
• Hond
• Houthakker
• Huilen
• Huisje in het bos
• Huwelijk
• Jager, zie Kabouterkoning Kyrië
• Kabouter, zie Kabouterkoning Kyrië, De geschenken van het kleine volkje, De kabouters, Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Kat
• Kegelen, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121),
• Ketting
• Kind, zie Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Kinderloos echtpaar, zie Hans-mijn-egel (KHM108)
• Kip
• Kleermaker
• Koets
• Koningszoon, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121),
• Lachen
• Leeuw, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Lindeboom, zie De kikkerkoning (KHM1),
• Lucifer, zie Jan de ijzersterke
• Maanlicht, zie De aardmannetjes
• Magie
• Man; het kleine, grijze of oude mannetje treed vaak op als helper van de mens, maar kan ook boosaardig zijn. Denk ook aan een kabouter, dwerg (fictieve soort), gnoom, trol (mythologisch wezen) of onderaardse geest. Zie hiervoor ook De drie mannetjes in het bos (KHM13), Het zingende botje (KMH28), De kabouters (KMH39), Repelsteeltje (KMH55), De bijenkoningin (KMH62), De gouden gans (KMH64), Het aardmanneke (KMH91), De geest in de fles (KMH99), De jood in de doornstruik (KMH110), Vogel Grijp (KMH165), Sterke Hans (KMH166) en De geschenken van het kleine volkje (KMH182).
• Metamorfose, zie De heks in de brouwketel, De kikkerkoning (KHM1),
• Molenaar, zie Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Monster
• Muziek
• Ogen (uitsteken/blind worden/het terugkrijgen van zicht), zie De twee reisgezellen (KHM107), De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Onderwereld
• Oude vrouw, de behulpzame oude vrouw komt in vele sprookjes voor, bijvoorbeeld in De twaalf broeders (KHM9), De duivel met de drie gouden haren (KMH29), De roverbruidegom (KMH40), De drie vogeltjes (KMH96), De zoete pap (KMH103), De groente-ezel (KMH122), De duivel en zijn grootmoeder (KMH125), De stukgedanste schoentjes (KMH133), De ganzenhoedster aan de bron (KMH179), De waternimf in de vijver (KMH181), De ware bruid (KMH186), Klosje, schietspoel en naald (KHM188), De laars van buffelleer (KMH199), Sjaak en de bonenstaak en De avonturen van een soldaat.
• Onthoofden, zie Grootoog en Kleinoog
• Paard, zie De kikkerkoning (KHM1) - gekleurde paarden komen voor in Fernand getrouw en Fernand ontrouw en De raaf (KHM93), sprekende paarden komen voor in De ganzenhoedster (KHM89).
• Onze Lieve Heer, zie Jan de ijzersterke
• Parels
• Petrus, zie Het kind van Maria (KHM3), De kleermaker in de hemel (KMH35), Vrolijke Frans (KHM81), Speelhans (KMH82), De dorsvlegel uit de hemel (KMH112), Het boerke in de hemel (KMH167), Jonkvrouw Maleen (KMH198) en in de kinderlegende De hemelse bruiloft (KMH209). Zie ook Hoe de Appingedammer in de hemel kwam.
• Put, Vrouw Holle
• Raadsel, zie Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Ransel, zie Jan de ijzersterke
• Reidans, zie De aardmannetjes
• Reus, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121),
• Rijkdom
• Ring, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Rivier
• Satan
• Soldaat; komt in veel sprookjes voor, hij neemt het eigen lot in handen en dit loopt uiteindelijk goed af. Zie ook Met z'n zessen de hele wereld rond (KHM71), De roetzwarte broer van de duivel (KMH100), Berenpels (KMH101), Het blauwe licht (KMH116), De stukgedanste schoentjes (KMH133), De laars van buffelleer (KMH199), De avonturen van een soldaat, De veelgelovende koningsdochter, Jan de ijzersterke
• Schat
• Schimmel
• Schip
• Schoorsteen (of schouw), zie Jan de ijzersterke
• Sint Petrus
• Sint Pieter, zie Jan de ijzersterke
• Slimheid
• Smid
• Sneeuw, Vrouw Holle
  • Sneeuwwit, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Soldaat, de afgedankte soldaat komt in veel sprookjes voor, hij neemt het eigen lot in handen en dit loopt uiteindelijk goed af. Zie ook Met z'n zessen de hele wereld rond (KHM71), Vrolijke Frans (KMH81), De roetzwarte broer van de duivel (KMH100), Berenpels (KMH101), Het blauwe licht (KMH116), De stukgedanste schoentjes (KMH133), De laars van buffelleer (KMH199), De avonturen van een soldaat en De veelgelovende koningsdochter.
• Spinnen (textiel), zie Repelsteeltje (sprookje) (KHM55)
• Spook
• Spookhuis, zie Jan de ijzersterke, Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen (KHM4), De drie talen (KHM33), Vrolijke Frans (KHM81), De jonge reus (KHM90), De koning van de gouden berg (KHM92) en De drie zwarte prinsessen (KHM136).

De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)

• Stiefmoeder
• Toren
• Tovenaar
• Toverkracht, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Uiterlijk
• Verlossing, zie De aardmannetjes, De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Vis
• Vogel
• Vos, zie Het winterkoninkje en de beer (KHM102)
• Vuur
• Ware en valse bruid, zie Hans-mijn-egel (KHM108)
• Water
  • Levenswater, zie 'De peetoom (KHM42), Het water des levens (KHM97), De twee reisgezellen (KHM107) en De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Wensen vervullen, zie Jan de ijzersterke
• Wijwater, zie De aardmannetjes
• Wildeman, zie De wildeman en IJzeren Hans (KHM136)
• Winterkoninkje, zie Het winterkoninkje en de beer (KHM102)
• Wolf, zie Het winterkoninkje en de beer (KHM102)
• Worstelen, zie De koningszoon die nergens bang voor was (KHM121)
• Zee
• Zeemeermin
• Zevenmijlslaarzen, Kleinduimpje, Vrijer Roland, De koning van de gouden berg, De gelaarsde kat, Peter Schlemihls wundersame Geschichte van Adelbert von Chamisso, Doornroosje (enkele versies)
• Zilver
• Zingen

Dieren

• Het dier als helper komt in heel veel sprookjes voor;
  • drie raven in De trouwe Johannes (KHM6)
  • een beer in De twee gebroeders (KMH60)
  • een bij in De bijenkoningin (KMH62) en De twee reisgezellen (KMH107)
  • duiven in Assepoester (KMH21), De drie talen (KMH33)
  • een eend in Hans en Grietje (KMH15), De bijenkoningin (KMH62) en De twee reisgezellen (KMH107)
  • een geit in Eenoogje, tweeoogje en drieoogje (KMH130)
  • een haan in De drie gelukskinderen (KMH70)
  • een haas in De twee gebroeders (KMH60)
  • een hond in De drie talen (KMH33) en De oude Sultan (KMH48)
  • een kat in De drie gelukskinderen (KMH70) en De arme molenaarsknecht en het katje (KMH106)
  • een leeuw in De twee gebroeders (KMH60), De twaalf jagers (KMH67) en De koningszoon die nergens bang voor was (KMH121)
  • mieren in De witte slang (KMH17) en De bijenkoningin (KMH62)
  • een ooievaar in De twee reisgezellen (KMH107)
  • een paard in De ganzenhoedster (KMH89)
  • een pad in De drie veren (KMH63) en De ijzeren kachel (KMH127)
  • een raaf in De witte slang (KMH17) en Het boerke (KMH61)
  • een schimmel in Fernand getrouw en Fernand ontrouw (KMH126)
  • een slang in De drie slangenbladeren (KMH16) en De witte slang (KMH17)
  • een veulen in De twee reisgezellen (KMH107)
  • een vis in De witte slang (KMH17), Van de visser en zijn vrouw (KMH19), De goudkinderen (KMH85), Fernand getrouw en Fernand ontrouw (KMH126) en Het zeehaasje (KMH191)
  • een vogel in Assepoester (KMH21), De drie talen (KMH33) en De roverbruidegom (KMH40)
  • een vos in De gouden vogel (KMH57), De twee gebroeders (KMH60) en Het zeehaasje (KMH191)
  • een wolf in De oude Sultan (KMH48) en De twee gebroeders (KMH60)
• Een mens omgetoverd als dier komt voor in bijvoorbeeld De twaalf broeders (KHM9), Broertje en zusje (KMH11), De drie mannetjes in het bos (KMH13), De drie veren (KMH63), De gauwdief en zijn meester (KMH93), De groente-ezel KMH122, De ijzeren kachel (KMH127), Het lammetje en het visje (KMH141), Sneeuwwitje en Rozerood (KMH161), Het boshuis (KMH169) en De kristallen bol (KMH197).
• De bruidegom als dier komt voor in De zingende springende leeuwerik (KMH88), Hans mijn egel (KMH188), De oude vrouw in het bos (KMH123) en Het ezeltje (KMH144).
• In de folklore moest een kikker tegen de muur worden gegooid om te veranderen van gedaante. De Metamorphosen behandelden al vele gedaanteverwisselingen. Ook in sprookjes is het, samen met vermommingen en maskers, een vaak gebruikt onderwerp zoals de wolf als grootmoeder in Roodkapje (KMH26).