დარიოს III
| დარიოს III 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 | ||
 დარიოს III-შ გჷმოხანტუა ალექსანდრეშ მოზაიკას | ||
| აქემენიანეფიშ იმპერიაშ შაჰინშაჰი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 336 – ჯვ. წ. 330 | ||
| წიმოხონი | არტაქსერქსე IV | |
| მონძე | ალექსანდრე მაკედონარი (მაკედონიაშ იმპერია) არტაქსერქსე V (მუშით გჷმოცხადაფილი) | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 336 – ჯვ. წ. 322 | ||
| წიმოხონი | არტაქსერქსე IV | |
| მონძე | ალექსანდრე მაკედონარი | |
| დუნაბადი | დოხოლაფირო ჯვ. წ. 380 | |
| ნაღურა | ჯვ. წ. 330 წანაშ კვირკვე (დოხ. 50 წანერი) პართია | |
| ნთხორუ აბანი | პერსეპოლისი | |
| მუმა | არსამესი | |
| ნანა | სისიგამბისი | |
| ალმასქუ | სტატეირა I | |
| სქუალეფი | სტატეირა II დრიპეტიდა | |
| რელიგია | ზოროასტრიზმი | |
დარიოს III (ჯვ. სპარ. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁, დარაიავაუში; ბერძ. Δαρεῖος, დ. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 380 — ღ. ჯვ. წ. 330) — აქემენიანეფიშ იმპერიაშ ეკონია მაფა ჯვ. წ. 336-330 წანეფს.
დარიოსი ჯვ. წ. 350-იან წანეფს მონაწილენდჷ არტაქსერქსე III-შ ოურდუმე ექსპედიციეფს, სოდეთ დუდი გიმირჩქინჷ მუჭოთ ნიჭიერი მანჯღვერთარქ. უკულ თინა ქუდარინეს სომხეთიშ სატრაპო. ჯვ. წ. 340-იან წანეფს ხემანჯღვერენდჷ იმპერიაშ საფოსტო ნინალას. დარიოსიქ ხვისტაშა ეშართჷ გოლინიანი ვეზირიშ ბაგოასიშ ალარინათ, ნამუქჷთ დიო მოწამალუ არტაქსერქსე III დო უკულ თიში მონძე არსესი (არტაქსერქსე IV). მუჟამსჷთ დარიოსიქ მუში ხეშუულებაშ კონსოლიდაციას ქიმიოჭირინუ დო გინირთჷ ზოხორინელი მამართალო, ბაგოასიქ თიში ჸვილუა ხოლო მინდომუ. მარა დარიოსიქ ოწმახაშე ქიგეგჷ თიში გეგმეფი დო ბაგოასი მოწამალუ.
ჯვ. წ. 337 წანას მაკედონიაშ მაფაქ ფილიპე II-ქ დარსხუ კორინთოშ რსხუ, ნამუშ ღანკი ბერძენული ნოღეფიშ აქემენიანეფიშ მართუალაშე გადუდიშულება რდჷ. მარა ჯვ. წ. 336 წანას ფილიპე დოჸვილეს. ჯვ. წ. 334 წანას ფილიპეშ სქუაქ ალექსანდრექ გეგნოკვათჷ ჰელესპონტი, გემშეჭკირჷ ანატოლიაშა დო დამარცხჷ სპარსალეფი გრანიკოსიშ ლჷმას. გეჸვენჯი ართი წანაშ გოძვენას, ალექსანდრექ ქიდეკინჷ მორჩილი აზია დახე რსულას დო ქიმიოჭირინუ კილიკიაშა. გინმაჭყვადალი ლჷმაქ მოხვადჷ ჯვ. წ. 333 წანას, ისოსიშ გოხოლუას, სოდეთ ალექსანდრექ კონწარო დამარცხჷ დარიოსიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი. დარიოსიქ ლჷმაშ ვეშე ინტუ. ალექსანდრექ ტყვეთ ხეშა ქაშეჸოთუ დარიოსიშ დიდა, ალმასქუ დო სქუალეფი. უკულ დარიოსიქ მუში წჷმმარინაფალეფი ქაჯღონჷ ალექსანდრეშა. პოლიტიკური ალიანსიშ საგამათ დარიოსი ალექსანდრეს უთმენდჷ აქემენიანეფიშ იმპერიაშ ნორთის წყარმალუ ევფრატიშ ბჟადალშე. თაშნეშე ოპირუდჷ დიდი მუდანობათ ოგაფურს დო ოსურო არძენდჷ მუში ართ-ართი ცირასქუას. ალექსანდრექ დარიოსიშ პიჯალეფი ვემიღუ დო ჯვ. წ. 331 წანას მესოპოტამიაშა გემშეჭკირჷ დო ხოლო ართიშა, გავგამელაშ ლჷმას ორჯგინჷ დარიოსიშ ჯარეფს. ჯვ. წ. 330 წანას ალექსანდრექ აქემენიანეფიშ ნანაღოპა პერსეპოლისი გეჭოფუ დო გორჩუ. დარიოსიქ კინ ინტუ დიო ეკბატანაშა დო უკულ ბაქტრიაშა, სოდეთ თინა ბაქტრიაშ სატრაპიქ ბესოსიქ (არტაქსერქსე V) დოჸვილუ.