გუჯარათული ენა
გუჯარათული ენა (ગુજરાતી Gujarātī, აგრეთვე ცნობილი როგორც გუჯარათი) – გუჯარათელების ენა, მიეკუთვნება ინდოევროპული ოჯახის ინდურ ჯგუფს . დამწერლობა დევანაგარის მონათესავე ანბანზე.
ზოგადი ცნობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მოლაპარაკეთა რაოდენობა: >35 მლნ
- ენის კოდი: gu
- სახელწოდება: gu, en - Gujarati; eo - Gugharata
- დამწერლობა: გუჯარათული
გუჯარათული ენა გავრცელებულია ინდოეთის გუჯარათისა და მაჰარაშტრის შტატებში. თავისი სტრუქტურული ტიპით უკავია შუალედური მდებარეობა ჰინდისა და მარატჰის შორის. იგი ახლოსაა რაჯასტანულ ენასთან, აქვს ბევრი დიალექტები, მათ შორის სოციალური. ძირითადი დიალექტებია: ჩრდილოეთის ანუ აჰმადაბადის, დასავლეთის ანუ კათხიავარის, სამხრეთის ანუ სურატის. გუჯარათულ ჯგუფს მიეკუთვნება ინდოეთისა და პაკისტანის რამდენიმე მცირერიცხოვანი ენა, მათ შორის: აერი, ჯანდავრა, პარკარი, ვადიარა და სხვები.
სტატუსი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ოფიციალური ენა:
- ინდოეთი - სხვა 15 ენასთან ერთად.
გავრცელების არეალი:
გრამატიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]...
ლექსიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ლექსიკაში ბევრია ნასესხებობები სანსკრიტიდან, სპარსულიდან და არაბულიდან. ევროპული სიტყვები მასში აღწევს ინგლისურის მეშვეობით.
ფრაზები და სიტყვები
- გამარჯობა - Kem cho
- კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Swaagat; Ao padharo
- გმადლობთ - Aabhar; Dhanyawaad
- კი / არა - HaaN; Au / NahiiN; Naa
- გეთაყვა - Kripaa karine
- ნახვამდის - Awjo; Fari malshun
რიცხვები
- 1 - e:k, 2 - be, 3 - tran., 4 - cha:r, 5 - pã:ch, 6 - ch'a, 7 - sa:t, 8 - a:t', 9 - naw, 10 - das
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Gajendragadkar, S.N. (1972), Parsi Gujarati, Bombay: University of Bombay.
- Masica, Colin (1991), The Indo-Aryan Languages, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-29944-2, https://books.google.com/books?id=J3RSHWePhXwC&printsec=frontcover&dq=indo-aryan+languages.
- Mistry, P.J. (1996), „Gujarati Writing“, Daniels; Bright, The World's Writing Systems, Oxford University Press.