Վլադիմիր Տրիբուց
Վլադիմիր Տրիբուց | |
---|---|
ռուս.՝ Владимир Филиппович Трибуц | |
հուլիսի 28, 1900 - օգոստոսի 30, 1977 (77 տարեկան) | |
Ծննդավայր | Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[1] |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ |
Զորատեսակ | Խորհրդային նավատորմ |
Կոչում | admiral? |
Հրամանատարն էր | Russian Baltic Fleet? |
Մարտեր/ պատերազմներ | Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Tallinn Defensive?, Լենինգրադի շրջափակում, Արևելյան Պրուսիայի գործողություն և Vyborg–Petrozavodsk Offensive? |
Կրթություն | Ն. Գ. Կուզնեցովի անվան ռազմածովային ակադեմիա |
Պարգևներ |
Վլադիմիր Ֆիլիպի Տրիբուց ( ռուս.՝ Влади́мир Фили́ппович Три́буц, հուլիսի 28, 1900, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[1] - օգոստոսի 30, 1977, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային զորահրամանատար, Բալթյան նավատորմի հրամանատար (1939—1947), ծովակալ (1943), պատմական գիտությունների դոկտոր (1972)։
Կյանք և գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1900 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում: 1918 թվականին ծառայության է անցել նավատորմում և Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ մասնակցել մարտական գործողությունների Վոլգայում և Կասպից ծովում: 1926 թվականին ավարտել է Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան բարձրագույն ռազմածովային դպրոցը, 1932 թվականին՝ ռազմածովային ակադեմիան : 1932 - 1936 թվականներին ծառայել է Բալթյան նավատորմի նավերում (Պարիժսկայա Կոմունա և Մարատ ռազմանավեր), ղեկավարել Յակով Սվերդլով ռազմանավը։ 1938 թվականի փետրվարից մինչև 1939-ի ապրիլը ծառայել է որպես Բալթյան նավատորմի շտաբի պետ, 1939-1947 թվականներին՝ այդ նավատորմի հրամանատար:
Պատերազմի մոտենալուն զուգընթաց՝ Տրիբուցը մտավախությամբ նկատեց գերմանացիների թշնամական գործունեության աճող վկայությունները: 1940 թվականի ամռանը նա «նախաձեռնեց Բալթյան նավատորմի շտաբի տեղափոխումը Լենինգրադի մոտ գտնվող Կրոնշտադտ ամրոցի պատմական հանգրվանից Տալլինի նավահանգիստ՝ երկու հարյուր մղոն դեպի արևմուտք», չնայած անվտանգության հետ կապված հինախնդիրներին և նոր բազա կառուցելու դժվարություններին։ [2] Հունիսի 19-ին նա Բալթյան նավատորմը հասցրեց «պատրաստականության թիվ 2 աստիճանի», ինչը նշանակում էր նավերի վառելիքով լիցքավորում և անձնակազմի զգոնության մակարդակի բարձրացում, իսկ հունիսի 21-ի ուշ երեկոյան (հենց գերմանական ներխուժման նախօրեին) տեղափոխց « պատրաստականության թիվ 1» աստիճանի։ Օգոստոսի 17-ին նրան հանձնարարվեց Լենինգրադի պաշտպանության կազմակերպումը։ [3]
Լենինգրադի պաշարման ժամանակ նավատորմի առաջատար հրամանատար լինելով՝ Տրիբուցը ղեկավարել է Տալլինի խորհրդային տարհանումը, 1941-1943 թվականներին կազմակերպել ռազմական գործողություններ՝ ի պաշտպանություն Կրոնշտադտ և Օրանիենբաում նավահանգիստների, նավատորմի ռազմաօդային ուժերով հակահարձակումներ է կազմակերպել՝ Լենինգրադը թշնամու օդային հարձակումներից պաշտպանելու համար։ Լենինգրադի պաշտպանությանը նրա ակտիվ մասնակցությունը օգնեց քաղաքն ավելի մեծ ավերածություններից փրկելուն, բայց չկարողացավ նացիստական ռմբակոծություններից փրկել նրա արվարձաններում գտնվող ցարական պալատները, մասնավորապես՝ Պետերհոֆի պալատը:
1946 թվականի մարտից մինչև 1947 թվականի մայիսը Տրիբուցը ղեկավարել է 8-րդ նավատորմը (Բալթյան նավատորմ): 1947 թվականի մայիսի 28-ին նշանակվել է հեռավորարևելյան զորքերի նավատորմի պետի տեղակալ։ 1948 թվականի հունիսին հետ է կանչվել Մոսկվա։ 1948 թվականի սեպտեմբերից մինչև 1949 թվականի հունվար ծառայել է որպես Լենինգրադի ռազմական և ռազմածովային դպրոցների ղեկավար և ծովային ավագ սպա, 1949 թվականի մարտից մինչև 1951 թվականի դեկտեմբեր՝ ԽՍՀՄ նավատորմի հիդրոգրաֆիական վարչության պետ։ 1948 թվականի հունիս- սեպտեմբեր ամիսներին և 1949 թվականի հունվար-մարտ ամիսներին գտնվել է գլխավոր հրամանատարի տրամադրության տակ։
Տրիբուցը 1961 թվականի փետրվարին թոշակի է անցել, որից հետո, անդրադառնալով ռազմական պատմությանը, ստեղծել է ավելի քան 50 աշխատություն՝ զգալի տեղ հատկացնելով Բալթյան նավատորմի ռազմական պատմությանը և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում դրա մարտական գործողությունների լուսաբանմանը:
Նրա անունով կոչվել են փողոցներ Սանկտ Պետերբուրգում ու Կալինինգրադում, Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմի Ծովակալ Տրիբուց հակասուզանավային ռազմանավը, Բալթյան նավատորմի պետերբուրգյան հրամանատարական կետի բունկերը[4]:
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Լենինի երկու շքանշան
- Կարմիր դրոշի շքանշան ՝ չորս անգամ
- Ուշակովի շքանշան, 1-ին աստիճան, երկու անգամ
- Նախիմովի 1-ին աստիճանի շքանշան
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան
- Կարմիր աստղի շքանշան
- Արժանավորության լեգեոնի հրամանատար (ԱՄՆ)
- Գրյունվալդի խաչ, 1-ին աստիճան (Լեհաստան, 21.05.1946)[5]
- Քաջերի խաչ (Լեհաստան, 19.12.1968)[6]
- Հոբելյանական մեդալ «Ի նշանավորումն Վլադիմիր Իլիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի»
- Մեդալ՝ «Լենինգրադի պաշտպանության համար»
- Մեդալ՝ «Քյոնիգսբերգի գրավման համար»
- «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
- «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում հաղթանակի քսան տարի» հոբելյանական մեդալ
- «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում հաղթանակի երեսուն տարի» հոբելյանական մեդալ.
- «Բանվորագյուղացիական կարմիր բանակի XX տարի» հոբելյանական մեդալ
- «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30 տարի» հոբելյանական մեդալ.
- «ԽՍՀՄ զինված ուժերի 40 տարի» հոբելյանական մեդալ
- «ԽՍՀՄ զինված ուժերի 50 տարի» հոբելյանական մեդալ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Трибуц Владимир Филиппович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Harrison E. Salisbury, The 900 Days: The Siege Of Leningrad (Da Capo Press, 2003: 0-306-81298-3), p. 16.
- ↑ Salisbury, The 900 Days, p. 224.
- ↑ Глезеров С. Бункер командующего Краснознаменным Балтийском флотом адмирала Владимира Трибуца обязательно станет музеем // Санкт-Петербургские ведомости от 24.04.12024
- ↑ Информация о награждении в ОБД «Память народа» Արխիվացված է Հունվար 8, 2022 Wayback Machine-ի միջոցով:.
- ↑ Информация о награждении в ОБД «Память народа» Արխիվացված է Հունվար 8, 2022 Wayback Machine-ի միջոցով:.
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Словарь Биографический Морской, Սանկտ Պետերբուրգ, LOGOS, 2001 թ.5-87288-128-2 :
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Подводники Балтики атакуют. (Գրոհում են Բալթիկայի սուզանավորդները) — Л.: Лениздат, 1963.
- Балтийцы наступают ( Բալթյան նավատորմի նավաստիները գրոհում են ): Կալինինգրադ, 1968 թ.
- Балтийцы вступают в бой ( Բալթյան նավատորմի նավաստիները մարտի են բռնվում ): Կալինինգրադ, 1972 թ.
- Балтийцы сражаются ( Բալթյան նավատորմի նավաստիները մարտնչում են) : Կալինինգրադ, 1975 թ.
- Краснознамённый Балтийский флот в разгроме противника под Ленинградом // Военно-исторический журнал. — 1974. — № 2. — С. 11—18.
- Краснознамённый Балтийский флот в разгроме противника в Прибалтике // Военно-исторический журнал. — 1974. — № 9. — С. 23—31.
- Трибуц В. Ф. Моонзунд наш! // Пароль — «Победа!» / составитель Я. Ф. Потехин, лит. запись и обработка М. П. Стрешинского и И. М. Франтишева, под общей редакцией Ф. Самойлова. — Л.: Лениздат, 1969. — С. 563—582. — 648 с. — (Воспоминания об участии авиации в обороне города, Ленинград, оборона 1941—1944 гг. Воспоминания и записки). — 90 000 экз.
Գրականություն Վլադիմիր Տրիբուցի մասին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Кол. авт. под руководством С. А. Макарова // Книга Памяти Военной академии Генерального штаба Вооружённых Сил Российской Федерации. — М., 2016. — С. 344.
- Михайловский Н. Г. Адмирал Трибуц. — М.: Политиздат, 1982. — 96 с. — (Герои Советской Родины). — 200 000 экз.
- Лурье В. М. Адмиралы и генералы Военно-Морского Флота СССР в период Великой Отечественной и Советско-японской войн (1941-1945). — СПб.: Русско-Балтийский информационный центр «БЛИЦ», 2001. — 280 с. — 1000 экз. — ISBN 5-86789-102-X
- Герои битвы за Ленинград (биографический словарь). — СПб.: Судостроение, 2005. — С.220.
- Гринкевич В. И., Корсунский М. Адмирал Трибуц (Биографический очерк). — Таллинн: Ээсти раамат, 1980. — 143 с.
- Доценко В. Д. Морской биографический словарь. — СПб.: Логос, 1995. — 496 с. — 3000 экз. — ISBN 5-87288-095-2
- Трибуц Владимир Филиппович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Скрицкий Н. В. — М.: Центрполиграф, 2012. — ISBN 978-5-227-03745-9«Флагманы Победы. Трибуц Владимир Филиппович». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-01-20-ին. Վերցված է 2013-01-15-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - Лубченков Ю. Н. — М.: Вече, 2012. — ISBN 978-5-9533-6498-0«100 великих полководцев Второй мировой. Трибуц Владимир Филиппович». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-07-ին. Վերցված է 2013-02-19-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - Макареев М. В. Балтийский флот в биографиях командующих, 1696—2004. — Севастополь: ЭКОСИ-гидрофизика, 2006.
- Петросян В. Н. (2008-06-14). «Адмирал В. Ф. Трибуц». Navy.ru. Վերցված է 2013-01-15-ին.(չաշխատող հղում)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Трибуц Владимир Филиппович на сайте Министерства обороны Российской Федерации
- Владимир Филиппович Трибуц на сайте ВМФ России
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Տրիբուց» հոդվածին։ |
|
- Հուլիսի 28 ծնունդներ
- 1900 ծնունդներ
- Օգոստոսի 30 մահեր
- 1977 մահեր
- Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում ծնվածներ
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Նովոդևիչյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշանով պարգևատրվածներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ռազմական գործիչներ այբբենական կարգով
- Խորհրդային պատմաբաններ
- ԽՍՀՄ ԳԽ Ազգությունների խորհրդի 2-րդ գումարման պատգամավորներ
- Ծովակալներ
- Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմի մասնակիցներ
- Խորհրդային հուշագիրներ
- Պատմական գիտությունների դոկտորներ