Շախմատային օլիմպիադա 2024

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Շախմատային օլիմպիադա 2024
Изображение логотипа
ՎայրԲուդապեշտ
Շախմատիստների քանակ1884
Բացման արարողությունսեպտեմբերի 10, 2024
Փակման արարողությունսեպտեմբերի 22, 2024
chessolympiad2024.fide.com​(անգլ.)
Շախմատային օլիմպիադա 2022 46th Chess Olympiad?

Շախմատի 45-րդ համաշխարհային օլիմպիադա, ՖԻԴԵ-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում՝ 2024 թվականի սեպտեմբերի 10-ից 23-ը[1]։ Դա առաջին օլիմպիադան է Հունգարիայում այն բանից հետո, երբ Բուդապեշտը 1926 թվականին հյուրընկալել է 2-րդ ոչ պաշտոնական օլիմպիադան[2]։

Անցկացման վայր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի օլիմպիադայի անցկացման ընթացակարգը սկսվել է 2019 թվականի նոյեմբերին[3]։ Յուրաքանչյուր քաղաք, որը հետաքրքրված է եղել մրցաշարի անցկացմամբ, պետք է իր հայտը ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին մինչև 2020 թվականի մայիսի 1-ը։ Օլիմպիադան հյուրընկալելու միայն մեկ հայտ է եղել Բուդապեշտից, որը 2020 թվականի դեկտեմբերին հաստատվել է ՖԻԴԵ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից։ Երկրի քաղաքական իշխանությունները, շախմատիստները, օլիմպիական շարժման և մարզական ոլորտի ականավոր գործիչներն իրենց անվերապահ աջակցությունն են հայտնել միջոցառմանը[4]։

Ի սկզբանե 45-րդ օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2022 թվականին Մինսկում, սակայն բելառուսական կազմակերպիչները չեն կատարել իրենց կազմակերպչական և ֆինանսական պարտականությունները և ՖԻԴԵ-ն որոշել է օլիմպիադան տեղափոխել այնտեղից, ինչից հետո վերսկսել են նոր հայտերի ընդունումը[5]։

Մրցաշարի բյուջե

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ 2020 թվականի տվյալների՝ օլիմպիադայի նախնական ընդհանուր բյուջեն կազմել է 16,6 միլիոն եվրո, որից 9 միլիոն եվրոն նախատեսված է եղել մրցաշարի սպասարկման և անցկացման համար[6]։

2021 թվականի հունիսին ՖԻԴԵ-ի նախագահ Արկադի Դվորկովիչը Հունգարիայի շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ Լասլո Սաբոի և Հունգարիայի ազգային սպորտային գործակալության գործադիր տնօրեն Աթիլա Միհոկի հետ պայմանագիր է ստորագրել միջոցառումը Բուդապեշտում անցկացնելու համար[7]։ Օլիմպիադայի ժամանակ օգտագործվել է նոր տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են գերարագ 5G անլար ցանցը, իրական ժամանակի տեսողական հեռարձակումը, հոլոգրամները և տեսողության խնդիրներ ունեցողների համար նոր հայտնագործված «զգայուն» շախմատային տախտակներ[8]։

Մրցաշարի կանոնակարգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Մրցաշարն անցկացվել է շվեյցարական մրցակարգով՝ 11 տուրով
  • Ժամանակի կառավարում. 90 րոպե առաջին 40 քայլի համար, գումարած 30 րոպե և 30 վայրկյան ավելացված յուրաքանչյուր քայլի համար 40-րդ քայլից հետո
  • Յուրաքանչյուր տուրում թիմի կազմում խաղացել են չորս հոգի։ Վերջնական միավորը կախված է եղել թիմի բոլոր անդամների խաղից
  • Թիմերըը բաղկացած են եղել չորս հոգուց և մեկ պահեստային խաղացողից
  • Շախմատիստները մինչև 30-րդ քայլը չէին կարող համաձայնվել ոչ-ոքիի
  • Վայրը՝ SYMA մարզահամաժողովների կենտրոն[9][10]։

Ժամանակացույց

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օր Իրադարձություն
10 սեպտեմբերի, 2024թ Ժամանում, բացման արարողություն, տեխնիկական հանդիպում
11 սեպտեմբերի, 2024թ 1 տուր՝ ժամը 15:00 [11]
12 սեպտեմբերի, 2024թ 2-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
13 սեպտեմբերի, 2024թ 3-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
14 սեպտեմբերի, 2024թ 4-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
15 սեպտեմբերի, 2024թ 5-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
16 սեպտեմբերի, 2024թ 6-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
17 սեպտեմբերի, 2024թ Հանգստյան օր
18 սեպտեմբերի, 2024թ 7-րդ տուր՝ ժամը 15:00-ին
19 սեպտեմբերի, 2024թ 8-րդ տուր՝ ժամը 15:00
20 սեպտեմբերի, 2024թ 9-րդ տուր՝ ժամը 15:00
21 սեպտեմբերի, 2024թ 10-րդ տուր՝ ժամը 15:00
22 սեպտեմբերի, 2024թ 11-րդ տուր՝ ժամը 11:00-ին, տուրից հետո փակման արարողություն
23 սեպտեմբերի, 2024թ Մասնակիցների մեկնում

Ժամանակացույցը կարող է փոփոխվել միայն ՖԻԴԵ-ի նախագահի հաստատմամբ։

Թիմեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր առմամբ շախմատային օլիմպիադային գրանցվել են 197 թիմ բաց մրցաշարին, 184 թիմ՝ կանանց մրցաշարին, ինչը համարվում է ռեկորդային[12][13][14]։ Հունգարիան, որպես մրցաշարի ընդունող երկիր, հանդես է եկել երեք թիմով։ Ռուսաստանին ու Բելառուսին արգելվել է մասնակցել մրցաշարին՝ Ուկրաինա Ռուսաստանի շարունակվող ներխուժման պատճառով[15]։ Մի շարք ռուս առաջատար խաղացողներ փոխել են ֆեդերացիաները և մասնակցում են մրցաշարին այլ հավաքականների անվան ներքո[16]։ Ալեքսանդր Գրիշչուկն ու Վլադիմիր Կրամնիկը օլիմպիադային մասնակցում են համապատասխանաբար որպես Իրանի և Ուզբեկստանի հավաքականների ավագներ[17]։

Քենիայի Կակումա փախստականների ճամբարում նույնպես թիմ է ձևավորվել օլիմպիադային մասնակցելու համար[18][19]։

Մասնակիցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլիմպիադային մասնակցել են 2700-ից բարձր վարկանիշ ունեցող 24 շախմատիստ և աշխարհի լավագույն 20 խաղացողներից 15-ը, այդ թվում՝ աշխարհի գործող չեմպիոն Դին Լիրենը (Չինաստան), բարձր վարկանիշ ունեցող շախմատիստ և աշխարհի նախկին չեմպիոն Մագնուս Կառլսենը (Նորվեգիա) և աշխարհի չեմպիոնի կոչման հավակնորդ Գուկեշ Դոմարաջուն (Հնդկաստան)։ Բաց մրցաշարին մասնակցել են 246 գրոսմայստեր, 126 միջազգային վարպետ, 1 կանանց գրոսմայստեր, 169 ՖԻԴԵ-ի վարպետ և 82 ՖԻԴԵ-ի վարպետի թեկնածու[20]։

Մասնակցությունից հրաժարվել են՝ աշխարհում երրորդ վարկանիշ ունեցող շախմատիստ Հիկարու Նակամուրան, աշխարհի 15-րդ չեմպիոն Վիշվանաթան Անանդը, հավակնորդների մրցաշարերի մասնակիցներ Ալիռեզա Ֆիրուզջան և Թեյմուր Ռաջաբովը[21]։

Վերջնարդյունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցաշարի և բաց և կանանց մրցումներում հաղթող է ճանաչվել Հնդկաստանի հավաքականները։ Բաց մրցաշարում երկրորդ տեղը զբաղեցրել է ԱՄՆ-ի հավաքականը, երրորդը՝ Ուզբեկստանի[22]։

Կանանց մրցաշարում արծաթե մեդալ են Ղազախստանի հավաքականի շախմատիստուհիները, բրոնզե մեդալ՝ ԱՄՆ-ի հավաքականի շախմատիստուհիները[23]։

Հնդիկ գրոսմայստեր Գուկեշ Դոմարաջուն ամենաբարձր ցուցանիշն է դրսևորել առանձին խաղատախտակի վրա։ Նա բաց մրցաշարում 10 հնարավորից վաստակել է 9 միավոր[24]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Budapest Chess Olympiad 2024: The contract is signed». FIDE. FIDE. 2021-06-23. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  2. ↑ Peter Doggers (2020-12-15). «Next Chess Olympiad In 2022; Budapest Wins Bid For 2024». Chess.com. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  3. ↑ «2024 World Chess Olympiad Bidding Procedure announcement». FIDE. 2019-11-22. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  4. ↑ Peter Doggers (2020-12-15). «Next Chess Olympiad In 2022; Budapest Wins Bid For 2024». Chess.com. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  5. ↑ Peter Doggers (2020-10-04). «Belarus Loses 2022 Chess Olympiad». Chess.com. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  6. ↑ «Budapest Picked to Host 2024 Chess Olympiad». Hungary Today. 2020-12-07. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  7. ↑ «Budapest Chess Olympiad 2024: The contract is signed». FIDE. 2021-06-23. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  8. ↑ Peter Doggers (2020-12-15). «Next Chess Olympiad In 2022; Budapest Wins Bid For 2024». Chess.com. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  9. ↑ «Budapest Chess Olympiad 2024: The contract is signed». FIDE. 2021-06-23. Վերցված է 2022-08-05-ին.
  10. ↑ «Invitation 45th FIDE Chess Olympiad and the 2024 FIDE Congress, Budapest» (PDF). chessolympiad2024.fide.com. Վերցված է 25 August 2024-ին.
  11. ↑ (GMT+2)
  12. ↑ https://forbes.kz/articles/45-ya-shahmatnaya-olimpiada-zhdyot-priyatnyh-sensatsiy, 45-я шахматная олимпиада: ждём приятных сенсаций. {{cite web}}: External link in |last= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Missing or empty |url= (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  13. ↑ «Chess-Results Server Chess-results.com - 45th Chess Olympiad Budapest 2024». chess-results.com. Վերցված է 2024-09-10-ին.
  14. ↑ «Home». 45th FIDE Chess Olympiad Budapest 2024 (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-10-ին.
  15. ↑ «Russia and Belarus teams suspended from FIDE competitions». www.fide.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-10-ին.
  16. ↑ «Chess Olympiad: USA, India and China the rating favourites». Chess News (անգլերեն). 2024-07-22. Վերցված է 2024-09-10-ին.
  17. ↑ «Грищук будет капитаном сборной Ирана на Всемирной шахматной олимпиаде». sport-express.ru (ռուսերեն). 2024-09-09. Վերցված է 2024-09-10-ին.
  18. ↑ Refugee Team ready to compete on global stage at Chess Olympiad
  19. ↑ «Refugee team to make historic debut at 45th Chess Olympiad in Budapest | News». 45th FIDE Chess Olympiad Budapest 2024 (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-10-ին.
  20. ↑ «2024 Budapest Olympiad: Preview». lichess.org (ռուսերեն). 2024-09-09. Վերցված է 2024-09-11-ին.
  21. ↑ McGourty (Colin_McGourty), Colin (2024-07-19). «Chess Olympiad Teams Announced: U.S. Top Seeds, India Second». Chess.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-09-11-ին.
  22. ↑ «Breaking news: India has won a historic Gold at 45th Chess Olympiad - ChessBase India». www.chessbase.in. 2024-09-22. Վերցված է 2024-09-22-ին.
  23. ↑ Sportstar, Team (2024-09-22). «Chess Olympiad 2024: India secures first-ever gold medal in women's section, beats Azerbaijan in final round». Sportstar (անգլերեն). Վերցված է 2024-09-22-ին.
  24. ↑ https://chess-results.com/tnr967173.aspx?lan=1&art=21&flag=30 45th Chess Olympiad Budapest 2024 Open

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շախմատային օլիմպիադա 2024» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Շախմատային_օլիմպիադա_2024&oldid=10114797» էջից