Մարտին Էվանս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Մարտին Էվանս
անգլ.՝ Martin John Evans
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 1, 1941(1941-01-01)[1][2][3] (83 տարեկան)
ԾննդավայրStroud, Գլոստերշիր, Գլուսթերշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունՔրիստի քոլեջ, Լոնդոնի համալսարանի քոլեջ և St Dunstan's College?
Մասնագիտությունգենետիկ, համալսարանի դասախոս և կենսաբան
ԱշխատավայրԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ և Քարդիֆի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ասպետ-բակալավր

Ալբերտ Լասկերի մրցանակ բժշկական հիմնավոր հետազոտությունների համար

[4] Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ[5][6]
Կոպլիի մեդալ[7]

Եվրոպայի մոլեկուլյար կենսաբանության կազմակերպության անդամություն

March of Dimes Prize in Developmental Biology?

William Bate Hardy Prize?

honorary doctor of University College London?

Սալոնիկի Արիստոտելի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Քեմբրիջի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի անդամ

Բալիի մեդալ

Բաթի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ

Ուելսի երիտասարդ գիտնականների կազմակերպություն

[8] և

Clarivate Citation Laureate

[9]
ԱնդամությունՄոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Եվրոպական ակադեմիա[10], Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[11] և Learned Society of Wales?[8]
 Martin Evans Վիքիպահեստում

Սըր Մարտին Ջոն Էվանս Կաղապար:Postnominals FLSW (հունվարի 1, 1941(1941-01-01)[1][2][3], Stroud, Գլոստերշիր, Գլուսթերշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն) անգլիացի կենսաբան[12], ով 1981 թվականին Մեթյու Կաուֆմանի հետ առաջինն էր, որ մշակեց մկների սաղմնային ցողունային բջիջները և մշակեց դրանք լաբորատորիայում։ Նա նաև հայտնի է, Մարիո Կապեկիի և Օլիվեր Սմիթիի հետ՝ նոկաուտ մկնիկի մշակման և դրա հետ կապված գեների թիրախավորման տեխնոլոգիայի մշակման համար՝ սաղմնային ցողունային բջիջների օգտագործմամբ, մկների մոտ գենային հատուկ փոփոխություններ իրականացնելու մեթոդ։[13][14] 2007 թվականին երեքը ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակը կիսեցին, մարդկանց հիվանդությունների բուժման նոր մեթոդների մշակման և ներդրման համար։[15][16][17][18][19]

Նա մեծ կրթաթոշակ ստացավ Քեմբրիջի Քրիսթի քոլեջում, այն ժամանակ, երբ այնտեղ գենետիկայի առաջընթացն էր, և սկսեց հետաքրքրվել կենսաբանությամբ և կենսաքիմիայով: Այնուհետև գնաց Լոնդոնի Համալսարանական քոլեջ, որտեղ լաբորատոր հմտություններ ձեռք բերեց։ 1978 թվականին նա տեղափոխվեց Քեմբրիջի համալսարանի գենետիկայի բաժին, իսկ 1980 թվականին սկսեց իր համագործակցությունը Մեթյու Կաուֆմանի հետ։ Նրանք ուսումնասիրեցին բլաստոցիստների օգտագործման մեթոդը սաղմնային ցողունային բջիջների մեկուսացման համար: Քաուֆմանի հեռանալուց հետո Էվանսը շարունակեց իր աշխատանքը՝ բարելավելով իր լաբորատոր հմտությունները, նա մեկուսացրեց մկան վաղ սաղմի սաղմնային ցողունային բջիջը և այն տեղափոխեց բջիջների կուլտուրայի մեջ: Նա գենետիկորեն ձևափոխեց և պատվաստեց այն էգ մկների վրա՝ գենետիկորեն ձևափոխված սերունդ ստեղծելու մտադրությամբ, որի համար 2007 թվականին նա արժանացավ Նոբելյան մրցանակի։ 2015 թվականին նա ընտրվեց Ուելսի ուսյալ հասարակության անդամ։[20] Այսօր գենետիկորեն ձևափոխված մկները կենսական նշանակություն ունեն բժշկական հետազոտությունների համար։

Վաղ տարիք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էվանսը ծնվել է 1941 թվականի հունվարի 1-ին Ստրուդում, Գլոստերշիր։[21][13] Նրա մայրը ուսուցչուհի էր[16]։ Նրա հայրը մեխանիկական արհեստանոց ուներ և Էվանսին սովորեցնում էր օգտագործել գործիքներ և մեքենաներ, այդ թվում՝ խառատի հաստոց։[16] Էվանսը մտերիմ էր իր պապի հետ, ով ավելի քան 40 տարի բապտիստական ​​եկեղեցու երգչախմբի ղեկավար էր, և որի հիմնական հետաքրքրությունները երաժշտությունն էր, պոեզիան և բապտիստական ​​եկեղեցին։[16] Նրա մորեղբայրը Քեմբրիջի համալսարանի աստղագիտության պրոֆեսոր էր։[16] Մանուկ հասակում Էվանսը լուռ, ամաչկոտ և հետաքրքրասեր էր։[18] Նա սիրում էր գիտությունը, և ծնողները խրախուսում էին նրա կրթությունը։[16] Նա հիշում է, որ սիրում էր հին գիտական ​​գրքերը և էլեկտրական փորձարարական հավաքածուն, որը նա ստացել էր Սուրբ Ծննդին։[18] Իր «սիրողական մեծագույն կրքերից» մեկի զարգացումը նա վերագրում է մի քիմիայի հավաքածուին, որից նա սովորել է քիմիայի հիմունքները։[18] Միջին դպրոց նա հաճախել է Սենտ Դանսթեն քոլեջում,[16] որը տղաների անկախ դպրոց էր Հարավարևելյան Լոնդոնում, որտեղ նա սկսեց քիմիայի և ֆիզիկայի դասընթացները և ուսումնասիրեց կենսաբանություն։[18] Նա քրտնաջան աշխատել է Քեմբրիջի համալսարանի ընդունելության քննությունների համար։ Դպրոցում նա լավագույն աշակերտներից էր, թեև ոչ ամենալավը դասարանում։[16]

Էվանսը մեծ կրթաթոշակ ստացավ Քեմբրիջի Քրիսթս քոլեջում, այն ժամանակ, երբ գենետիկայի ոլորտում շատ առաջընթացներ կային: Նա սովորում էր կենդանաբանություն, բուսաբանություն և քիմիա, բայց շուտով թողեց կենդանաբանությունը և ավելացրեց կենսաքիմիան՝ նկատելով, որ իրեն ձգում է բույսերի ֆիզիոլոգիան։[18] Նա հաճախել է Սիդնեյ Բրենների սեմինարներին և մասնակցել Ժակ Մոնոդի դասախոսություններին։[16] 1963 թվականին նա ավարտել է Քրիստի քոլեջը բակալավրի կոչումով, չնայած գեղձային տենդով հիվանդ լինելու պատճառով իր վերջին հետազոտությունները չէր հանձնել։[13][14] Նա որոշեց ուսումնասիրել ողնաշարավորների զարգացման գենետիկական վերահսկողությունը։[22] Նա տեղափոխվեց Լոնդոնի Համալսարանական քոլեջ, որտեղ ընդունվեց որպես հետազոտողի օգնական՝ սովորելով լաբորատոր հմտություններ դոկտոր Էլիզաբեթ Դյուչարի մոտ: Նրա նպատակն այն ժամանակ «զարգացման վերահսկվող մ-ՌՆԹ-ի մեկուսացումն էր»։[18] 1969 թվականին նա պաշտպանել է դոկտորական թեզը։։[23][21][13][24]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ 2001 Winners — Lasker Foundation.
  5. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2007/
  6. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  7. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
  8. ↑ 8,0 8,1 https://www.learnedsociety.wales/fellowship/fellows/
  9. ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
  10. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Evans_Martin
  11. ↑ https://royalsociety.org/people/martin-evans-11412
  12. ↑ «Christ College Cambridge Alumni».
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Stem cell architect is knighted BBC News : Wednesday, 31 December 2003
  14. ↑ 14,0 14,1 Evans, Martin J. (October 2001). «The cultural mouse». Nature Medicine. 7 (10): 1081–1083. doi:10.1038/nm1001-1081. PMID 11590418. S2CID 26951331. (subscription required)
  15. ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007». Nobelprize.org. Վերցված է 8 October 2007-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 16,8 «Desert Island Discs with Martin Evans». Desert Island Discs. 2008-02-17. BBC. Radio 4.
  17. ↑ «Professor Sir Martin Evans Nobel Prize for Medicine». Cardiff University. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-01-26-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 Կաղապար:Nobelprize including the Nobel Lecture Embryonic Stem Cells: The Mouse Source – Vehicle for Mammalian Genetics and Beyond
  19. ↑ «A celebration of science in the UK: 10 Britons who shaped our world». The Independent. 2006-07-05.
  20. ↑ Wales, The Learned Society of. «Martin Evans». The Learned Society of Wales (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-08-30-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 Կաղապար:Who's Who
  22. ↑ Evans, Martin. «Martin Evans FRS, DSc». Cardiff School of Biosciences. Արխիվացված է օրիգինալից 10 February 2001-ին. Վերցված է 27 June 2010-ին.
  23. ↑ Evans, Martin John (1969). Studies on the ribonucleic acid of early amphibian embryos (PhD thesis). University College London. Կաղապար:EThOS.
  24. ↑ «20th Nobel Prize for UCL community». University College London. 2007-10-08. Վերցված է 9 October 2007-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարտին_Էվանս&oldid=10131387» էջից