پری کہاݨی

1881 وچ کارل لارسن دی اک پینٹنگ وچ یورپی پری کہاݨی لٹل ریڈ رائیڈنگ ہڈ اینڈ دی ولف

1906ء دی پرِیاں دی اک کتاب دا سَرورق

پری کہاݨی ، پری کتھا (انگریزی: Fairy tale) (متبادل ناماں وچ پرِیاں دی کہاݨی، پری قِصَّہ، جادُوئی کہاݨی، یا حَیرتناک قِصَّہ شامل نیں) اک نِکی کہاݨی اے جیہڑی لوک ریت تے لوک ادب دی صنف اے۔ اس طرحاں دیاں کہاݨیاں وچ عام طَور اُتے جادُو تے افسانوی یا خیالی مخلُوقات شامل ہُن٘دِیاں نیں۔ زیادہ تَر رہتلاں وچ دیومالائی کہاݨی، لوک یا پری کہاݨی توں الَگ کرن دی کوئی واضح لکِیر نئیں۔ ایہ سَبھ مِݪ کے پیشگی معاشریاں دا ادب بݨاؤن٘دِیاں نیں۔ پرِیاں دِیاں کہاݨِیاں نوں دِیگر لوک کہاݨِیاں توں ممتاز کِیتا جاسَکدا اے جِداں کہ لیجنڈز (جیہناں وچ عام طور اُتے بیان کَردَہ واقعات دی سچائی اُتے یقین شامل ہُن٘دا اے) تے واضح اخلاقّی کہاݨِیاں، بشمُول جانور کہاݨِیاں۔ مروجَّہ عناصر وچ سرال، بونے، یلوس، پریاں، جنات، گنومز، گوبلنز، گرفنز، مرفولک، راکشس، بادشاہت، پکسی، گَل کرن آݪے جانور، ٹرول، اک سِنگا، جادو ٹوݨا، چڑیلاں، جادُوگر تے جادو شامل نیں۔

گَھٹّ تکنیکی سیاق و سباق وچ، ایہ اِصطلاح غیر معمُولی خُشی دے ناݪ برکت آݪی چِیز نوں بیان کرن لئی وی اِستعمال ہُن٘دی اے، جِداں کہ پرِی کہاݨی دا اِختتام اک خُش کُن انجام یا رومانس ناݪ ہُن٘دا اے۔ بول چال وچ، اِصطلاح "پرِیاں دی کہاݨی" دا مطلب کوئی بعید القیاس کہاݨی یا لمبی کہاݨی وی ہوسَکدی اے۔ ایہ خاص طَور اُتے کِسے وی کہاݨی لئی اِستعمال کِیتا جان٘دا اے جیہڑی نہ صِرف سَچ نئیں، بلکہ مُمکنہ طَور اُتے سَچ وی نئِیں ہوسَکدی۔ لیجنڈز نوں اوہناں دی رہتل وچ حقِیقی سمجھیا جان٘دا اے۔ پرِیاں دیاں کہاݨیاں لیجنڈز وچ ضَم ہوسَکدِیاں نیں، جِتھے بیانِیے نوں سݨاؤݨ آݪے تے سُݨݨ آݪے دونوں ای تارِیخی سچائی اُتے مبنی سمجھدے نیں۔ تاہم، لیجنڈز تے رزمیہ دے برعکس، پرِیاں دِیاں کہاݨِیاں وچ عام طَور اُتے مذہب تے حقِیقی مقامات، لوکاں تے واقعات دے حوالے ناݪ سطحی حوالہ جات نئِیں ہُن٘دے۔ اوہ اصل اوقات دی بجائے "اک بار" ہُن٘دے نیں۔

پری کہاݨی وچ نیاݨیاں دی نفسِیات توں لَے کے وڈیاں تَک دی نفسِیات دا خاص خیال رکھیا جان٘دا اے۔ کہاݨِیاں دے شائقین لئی نویں موضُوع تے نویں اسلُوب نگارش وچ ایہ کہاݨیاں پیش کِیتِیاں جان٘دِیاں رہن٘دِیاں نیں۔ ایہناں کہاݨِیاں وچ عام اِنساناں دے ناݪ ناݪ پرِیاں، جِنّاں، بُھوتّاں، مافَوق الفِطرت عجیب و غریب جاندار، فرِشتے، شیاطین تے جانور شامل ہُن٘دے نیں۔ کئی بار اک ایسی دُنِیا دی منظر کشی کِیتی جان٘دی اے جیہڑی حقِیقی دُنیا توں کوساں دُور ہُن٘دی اے۔ اس وچ تخیل دا بڑا دخل اے۔ پری کہاݨِیاں وچ معجزات تے عام حالات توں عجیب واقعات دکھائے جان٘دے نیں۔ کہاݨِیاں وچ لوکّاں دی فِطرت تے عجیب و غریب سرشت دی عکاسی کِیتی جان٘دی اے۔ ایہناں کہاݨِیاں دا بنیادی مصدر تے ماخذ زبانّی روایات ہُن٘دِیاں نیں۔ اس وجَہ توں کئی کتابّاں وچ اکّ ای مشہُور کہاݨی دو یا کئی ہور طرِیقّیاں ناݪ بیان کِیتی جان٘دی اے۔ ایہ صُورت حال عمُومن مشہُور کہاݨِیاں لئی ہُن٘دی اے جیہڑِیاں عنوان تے کرداراں دی وجَہ توں زبان زد عام ہوچُکِیاں نیں۔ کئی بار لوک اپݨے ولّوں وی کوئی سوچِیاں سمجِھیاں کہاݨِیاں لِکھ کے پرِیاں دی کہاݨی دے طَور اُتے پیش کَر دین٘دے نیں۔ ہَر پری کہاݨی دا کوئی مُنفرد پہلُو تے مُنفرد پچھوکڑی منظر کشی ہُن٘دی اے۔ اکثر پرِیاں دِیاں کہاݨِیاں وچ کوئی سبق آموز پہلُو وی ہُن٘دا اے۔ ایہ سکھاؤݨ دی کوشش کِیتی جان٘دی اے کہ حَقّ دی جِتّ ہُن٘دی اے تے باطل دی ہار ہُن٘دی اے۔ روایتی طَور اُتے مشہُور پری کہاݨِیاں وچ الف لیلا تے الا دین دا چراغ وغیرَہ شامل نیں۔ جَد کہ ایلس ان ونڈرلینڈ وَرگی نِسبتن جدِید ادبی تخلِیقات وی بازار وچ دستیاب نیں تے خاص طَور اُتے نیاݨیاں دی دِلچسپی دا سبَب نیں۔

ہور دیکھو

• کہاݨی
• لوک کہاݨی
• لوک ریت
• لوک ادب
• داستان
• لوک داستان
• دیومالائی کہاݨی
• لیجنڈ