Մասնակից:Ռիտա (Դդ)/Սևագրություն 4

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search

Կմախքի մկանների սպազմեր կամ մկանային սպազմեր — մկանների կամ դրա մի մասի էպիզոդիկ հանկարծակի, ակամա, ցավոտ կծկում, որը կարող է տևել վայրկյաններ կամ րոպեներ, ազդակիր մկանների տեսանելի կամ զգացող սեղմումով[1][2]։ Սովորաբար նոպաները տեղի են ունենում հանգստի ժամանակ, հաճախ գիշերը: Ցնցումներին առավել հաճախ ենթարկվում են ոտքերի սրունքները[3]։

Նոպաները շատ տարածված երևույթ են և կապված են ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության, հղիության, ծերության հետ, նման դեպքերում նոպաները կոչվում են իդիոպաթիկ, քանի որ բացակայում է որևէ պաթոլոգիա[2]։ Բացի բարորակ լինելուց, նոպաները կարող են կապված լինել նաև բազմաթիվ պաթոլոգիական պայմանների հետ[2][3]։

Շնորհիվ այն բանի, որ նոպաների առաջացումը անկանխատեսելի է, դրանք բավականին դժվար է ուսումնասիրել փորձարարական եղանակով, և դրանց պաթոֆիզիոլոգիան մնում է վատ ուսումնասիրված: Նոպաների բնույթի որոշակի պատկերացում են տվել առողջ մարդկանց մոտ նոպաների արհեստական ինդուկցիայի հետ կապված փորձերը, որոնց համար օգտագործվել են որոշակի ֆիզիոլոգիական պրոցեդուրաներ կամ էլեկտրական խթանում: Էլեկտրականորեն առաջացած սպազմերի դեպքում որոշ մկաններ ավելի հակված էին նոպաների, քան մյուսները: Խթանման դեպքում նույնպես սպազմերը չեն սկսվում, եթե մկանը չի կծկվել: Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ նոպաների ժամանակ նյարդային ակտիվությունը ծագում է ողնուղեղից[1]։

Սպազմի հայեցակարգը ավելի նեղ է, քան մկանների սպազմի հայեցակարգը, սպազմերը ներառում են մկանների ցանկացած ակամա կծկում[4]։ Նոպաները տարբերվում են մկանների կոնտրակտուրայից, որը նույնպես ցավոտ է և ակամա, բայց որի ընթացքում էլեկտրական ակտիվություն չի նկատվում: Նոպաները նույնպես տարբերվում են դիստոնիայից, նոպաների տարբերակիչ առանձնահատկություններն են հանկարծակի սենսացիաների սուր առաջացմամբ, միայն մեկ մկանների ներգրավմամբ և նոպաների ինքնաբուխ դադարեցմամբ կամ ազդակիր մկանների ձգմամբ դրանց դադարեցմամբ[1]. Не рассматриваются в качестве судорог и неприятные ощущения, возникающие при синдроме беспокойных ног[2].

Ընդհանուր տեղեկություններ

Գրականության մեջ նոպա հասկացությունն օգտագործվում է մկանների ցավի ախտանիշները նկարագրելու համար, դրանց ակամա կծկումը: Սահմանումը կարող է ներառել ինչպես մեկ մկան կամ դրա մի մասը, այնպես էլ մեկ մկան կամ մկանների խումբ[1][3]։ Կան սահմանումներ, որոնք կարող են ներառել սպազմեր, մալգիա և կոնտրակտուրա։ Իրականում, իրական մկանային սպազմը բնութագրվում է որպես ցավոտ, ակամա մկանային կծկում, որի դեպքում մկանների կարծրացումը տեսանելի կամ շոշափելի է, մինչդեռ սպազմերը հասկացվում են որպես կմախքի մկանների սպազմեր: Մկանների սպազմերը կարող են առաջանալ նաև մկանների սպազմերի պատճառով: Մկանների կոնտրակտուրան, դիստոնիան և տետանիան նոպաների նման վիճակներ են, բայց այս վիճակները իրական նոպաներ չեն[3].

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Կաղապար:Источник информации
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Scott R. Garrison, G. Michael Allan, Ravneet K. Sekhon, Vijaya M. Musini, Karim M. Khan Magnesium for skeletal muscle cramps // The Cochrane Database of Systematic Reviews. — 2012-09-12. — В. 9. — С. CD009402. — ISSN 1469-493X. — doi:10.1002/14651858.CD009402.pub2
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Կաղապար:Источник информации
  4. Lawrence Z. Stern, Charles Bernick Muscle Cramps // Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations / H. Kenneth Walker, W. Dallas Hall, J. Willis Hurst. — Boston: Butterworths, 1990. — ISBN 978-0-409-90077-4.