Правім Лю Шаацы

{{ДД}}
'''Лю Шаацы''' ({{ДН|24|11|1898}} — {{ДС|12|11|1969}}) — дзяржаўны дзеяч КНР, адзін з кіраўнікоў [[Камуністычная партыя Кітая|Камуністычнай партыі Кітая]], старшыня КНР (1959—1968). Быў афіцыйна прызнаным спадчыннікам [[Маа Цзэдун]]а (у знак чаго партрэты абодвух правадыроў друкаваліся ў цэнтральных газетах на адным развароце і аднолькавага памеру), але падчас [[Культурная рэвалюцыя ў Кітаі|«культурнай рэвалюцыі»]] быў абвешчаны галоўным ворагам рэспублікі і трапіў пад рэпрэсіі.

== Біяграфія ==
1921 год Лю правёў у Маскве, куды быў запрошаны ў складзе васьмі найбольш адораных выпускнікоў школы замежных моў. Разам з групай сяброў Саюза сацыялістычнай моладзі ён вучыўся ў Камуністычным універсітэце працоўных Усходу імя І. В. Сталіна.

Лю стаў лічыцца галоўнай фігурай у КПК пасля публікацыі ў 1939 годзе яго кнігі пад назвай «Як быць добрым камуністам». Ён пачаў паглыблена вывучаць марксізм-ленінізм, заняўся самаадукацыяй.

З 1932 па 1942 гг. Лю граў галоўную ролю ў арганізацыі партызанскага руху ў Цэнтральным Кітаі і фарміраванні новай 4-й арміі. Пасля інцыдэнту ў студзені 1941 года, які разарваў альянс камуністаў і Гаміньдана ў аб’яднаным антыяпонскім фронце, Лю прызначылі паліткамісарам 4-й арміі. Да пачатку 1943 года яго пазіцыі ў партыі яшчэ больш умацаваліся пасля таго, як Лю стаў членам Сакратарыята ЦК КПК. Пасля яго прамовы на 7-м з’ездзе КПК усе пачалі разумець, што Лю становіцца галоўнай асобай у камуністычным руху Кітая.

На з’ездзе Лю стаў трэцяй асобай у партыі пасля [[Маа Цзэдун]]а і [[Чжу Дэ]]. Падчас паездкі Маа ў [[Чунцын]] ў 1945 годзе Лю быў прызначаны яго намеснікам у Яньань. Пасля эвакуацыі Яньань ў 1947 годзе ў сувязі з аднаўленнем грамадзянскай вайны Лю мог прэтэндаваць на лідарства ў выпадку палону або смерці Маа. Пасля ўтварэння КНР ў 1949 годзе Лю стаў другім намеснікам старшыні і сакратаром ЦК КПК.

Публічныя заявы Лю на працягу 1950-х гг. адлюстроўвалі палітыку партыі і ўрада. Ён рабіў галоўны акцэнт на неабходнасці калектыўнага кіраўніцтва на чале з Маа Цзэдунам і лічыў, што ідэі Маа з’яўляюцца ключавымі для партыі, гэтак жа як і ў цэлым для ўсяго рэвалюцыйнага руху ў Паўднёва-Усходняй Азіі. У кастрычніку 1952 года Лю ездзіў у Маскву для ўдзелу ў 19-м з’ездзе КПСС. У 1957 годзе Лю замяшчаў Маа падчас яго паездкі ў [[Савецкі Саюз]].

У 1959 годзе Лю змяніў Маа на пасадзе Старшыні КНР. Лю публічна падтрымаў палітыку «Вялікага скачка» (1958—1960). Пасля Лю стаў сумнявацца ў палітыцы Маа, асабліва пасля эканамічных няўдач з 1960 па 1962 гг.

У кастрычніку 1968 года ЦК КПК абвясціў Лю вінаватым у «контррэвалюцыйнай дзейнасці». Ён быў выключаны з партыі і зняты з усіх партыйных і дзяржаўных пасадаў. Адразу пасля гэтага ў газетах застракацелі загалоўкі, у якіх гаварылася, што яго злачынстваў дастаткова для смяротнага прысуду. Па падбухторванні [[Цзян Цын]] яго ўласная дачка была вымушана ўзначаліць кампанію па зрыньванні бацькі.

{{зноскі}}

== Літаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|9}}

{{Старшыні КНР}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Прафсаюзныя дзеячы Кітая]]